Η νέα ατζέντα της τεχνολογικής ελίτ
Ομάδες που εκπροσωπούν τις λεγόμενες “Startup Nations” – τεχνολογικά hubs που λειτουργούν ανεξάρτητα από τη φορολογία και τις ρυθμίσεις των χωρών στις οποίες βρίσκονται – καταρτίζουν νομοθεσία για τη δημιουργία “Ελεύθερων Πόλεων” στις ΗΠΑ. Σύμφωνα με δημοσιεύματα του WIRED, η πρωτοβουλία έχει προσελκύσει το ενδιαφέρον αξιωματούχων της κυβέρνησης Τραμπ.
Οι “Ελεύθερες Πόλεις” θα αποτελέσουν χώρους όπου θα επιτρέπονται δραστηριότητες όπως κλινικές δοκιμές αντιγήρανσης, νεοφυείς πυρηνικές τεχνολογίες και κατασκευαστικά έργα χωρίς την έγκριση ρυθμιστικών φορέων όπως ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA), η Επιτροπή Πυρηνικής Ρύθμισης (NRC) και η Υπηρεσία Προστασίας του Περιβάλλοντος (EPA).
Ο ρόλος της Próspera και των μεγάλων επενδυτών
Ο Trey Goff, επικεφαλής της startup nation Próspera – μιας ειδικής οικονομικής ζώνης στη Ροατάν της Ονδούρας – αποκάλυψε ότι ο ίδιος και άλλοι εκπρόσωποι της Freedom Cities Coalition έχουν πραγματοποιήσει συναντήσεις με την κυβέρνηση Τραμπ για να προωθήσουν την ιδέα. Ο Ντόναλντ Τραμπ είχε αναφέρει την πρόθεσή του να δημιουργήσει 10 “Ελεύθερες Πόλεις” το 2023, και τώρα η ομάδα της Próspera επιδιώκει τη δημιουργία “όσων περισσότερων αντέξει η αγορά”.
Το σχέδιο χρηματοδοτείται από ισχυρούς επενδυτές όπως οι Peter Thiel και Marc Andreessen, καθώς και από τη Coinbase. Η Próspera λειτουργεί ήδη με ελάχιστη κρατική παρέμβαση, κάτι που έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις στην Ονδούρα, με την κυβέρνηση να τη θεωρεί παράνομη και να προσπαθεί να ακυρώσει το ειδικό οικονομικό καθεστώς της.
Οι τρεις δρόμοι για τη νομοθέτηση των “Ελεύθερων Πόλεων
Η Freedom Cities Coalition έχει παρουσιάσει στην κυβέρνηση Τραμπ τρεις πιθανές διαδρομές για την υλοποίηση του σχεδίου:
- Διακρατικά σύμφωνα: Δύο ή περισσότερες πολιτείες θα μπορούσαν να δημιουργήσουν κοινές ζώνες με ενιαίους φορολογικούς και ρυθμιστικούς κανόνες. Εάν εγκριθούν από το Κογκρέσο, θα γίνουν μόνιμοι νόμοι.
- Ομοσπονδιακές οικονομικές ζώνες: Δημιουργία ειδικών οικονομικών και νομικών ζωνών μέσω της ομοσπονδιακής κυβέρνησης.
- Εκτελεστικές εντολές: Ο ίδιος ο Τραμπ θα μπορούσε να δημιουργήσει “Ελεύθερες Πόλεις” με διατάγματα.
“Το κλίμα στην Ουάσιγκτον είναι ηλεκτρισμένο”, δηλώνει ο Goff. “Οι άνθρωποι που συμμετέχουν στις συζητήσεις έχουν εντολή να υλοποιήσουν τις πιο τολμηρές υποσχέσεις του Τραμπ”.
Ποιοι στηρίζουν και ποιοι αντιδρούν
Εκτός από τη Freedom Cities Coalition, υποστηρικτές του σχεδίου είναι οργανισμοί όπως το Frontier Foundation και το Charter Cities Institute, που καταρτίζουν τη δική τους νομοθετική πρόταση. Στις διαβουλεύσεις συμμετέχουν επίσης συντηρητικά think tanks όπως το American Enterprise Institute και το Foundation for American Innovation.
Ωστόσο, η ιδέα των “Ελεύθερων Πόλεων” προκαλεί και σφοδρές αντιδράσεις. Ο πολιτικός αναλυτής Gil Duran προειδοποιεί: “Αυτές δεν θα είναι πόλεις της ελευθερίας, αλλά των δισεκατομμυριούχων. Χωρίς εργατικά δικαιώματα, χωρίς δημοκρατία. Θα είναι αποκομμένες από τους κανονισμούς που προστατεύουν το περιβάλλον και τους πολίτες”.
“Ελεύθερες Πόλεις”: Μια ευκαιρία για την τεχνολογία ή μια απειλή για τη δημοκρατία;
Η πρωτοβουλία έχει ιδιαίτερη απήχηση στον τεχνολογικό κλάδο. Εταιρείες όπως η Minicircle, που ειδικεύεται στη γονιδιακή θεραπεία αντιγήρανσης, και η Oklo, startup πυρηνικής ενέργειας που στηρίζεται από τον Sam Altman της OpenAI, βλέπουν στις “Ελεύθερες Πόλεις” μια ευκαιρία για καινοτομία.
Σύμφωνα με τον Jeffrey Mason του Charter Cities Institute, οι τομείς που θα επωφεληθούν περισσότερο περιλαμβάνουν:
- Βιοτεχνολογία
- Πυρηνική ενέργεια για τροφοδοσία data centers
- Κατασκευή κατοικιών χωρίς αυστηρούς πολεοδομικούς κανόνες
“Υπάρχουν τεράστιες ευκαιρίες, ειδικά καθώς χρειαζόμαστε περισσότερα data centers”, αναφέρει ο Mason.
Αλλά ο Duran προειδοποιεί: “Όταν οι κανόνες καταργούνται, ποιος προστατεύει τους απλούς ανθρώπους από την αυθαιρεσία των εταιρειών;”.
Το αν οι “Ελεύθερες Πόλεις” θα γίνουν το νέο σύμβολο τεχνολογικής προόδου ή μια επικίνδυνη κοινωνική και πολιτική πειραματική ζώνη μένει να φανεί. Το μόνο βέβαιο είναι ότι η διαμάχη μόλις ξεκινά.
