Οι πρώτοι συμμετέχοντες θα μπορούν να διαμείνουν για 28 ημέρες στις υποβρύχιες μονάδες – αλλά η εταιρεία οραματίζεται πολύ μεγαλύτερη διάρκεια παραμονής στο μέλλον.
Η ανθρωπότητα (ή τουλάχιστον ένα επίλεκτο τμήμα της) έχει εμμονή με την εξερεύνηση των βαθιών θαλασσών εδώ και εκατοντάδες χρόνια. Πρώιμες μορφές υποβρυχίων και καταδυτικών κωδώνων είχαν σχεδιαστεί ήδη από τον 16ο αιώνα. Ωστόσο, οι πρόσφατες εξελίξεις στην τεχνολογία των υποβρυχίων και των καταδυτικών σκαφών τα τελευταία εκατό χρόνια έχουν επιτρέψει στους δύτες και τους εξερευνητές να παραμένουν όλο και περισσότερο χρόνο κάτω από το νερό, σε ορισμένες περιπτώσεις για εβδομάδες ολόκληρες. Τώρα, σύμφωνα με τον Guardian, μια βρετανική εταιρεία με την επωνυμία “Deep” προωθεί αυτή την προοπτική ακόμη περισσότερο. Με τη γενναιόδωρη χρηματοδότηση ενός ανώνυμου επενδυτή, η εταιρεία εργάζεται για τη δημιουργία ενός “μόνιμου ανθρώπινου οικισμού” κάτω από τη θάλασσα.
Το σχέδιο της Deep επικεντρώνεται στη δημιουργία ειδικά σχεδιασμένων υποβρύχιων μονάδων σε μέγεθος σπιτιού, τις οποίες ονομάζουν “θαλάμους”. Εξοπλισμένες με πολλαπλά υπνοδωμάτια και κοινόχρηστους χώρους, αυτοί οι κινητοί ερευνητικοί σταθμοί θα μπορούσαν μελλοντικά να φιλοξενήσουν κατοίκους σε βάθος 80 μέτρων κάτω από την επιφάνεια του ωκεανού. Εάν υλοποιηθούν, τα υποβρύχια σπίτια θα μπορούσαν να προσφέρουν στους επιστήμονες και τους ερευνητές πιο παρατεταμένη πρόσβαση σε ανεξερεύνητες περιοχές της βαθιάς θάλασσας από ποτέ άλλοτε. Παράλληλα, θα μπορούσαν να προσελκύσουν εύπορους λάτρεις των υποβρύχιων εξερευνήσεων που επιθυμούν να πραγματοποιήσουν το όνειρό τους να ζήσουν για εβδομάδες ή ακόμη και μήνες περιτριγυρισμένοι από τον ωκεανό.
Πώς θα είναι τα υποβρύχια σπίτια;
Εφόσον το εγχείρημα πετύχει, οι υποβρύχιες μονάδες της Deep, σε μέγεθος μικρού σπιτιού, θα επιτρέψουν στους επιστήμονες και άλλους επίδοξους εξερευνητές του ωκεανού να ζουν κάτω από την επιφάνεια για μεγάλα χρονικά διαστήματα με συνθήκες που προσομοιάζουν την κανονική καθημερινότητα. Οι μονάδες δοκιμάζονται αυτή τη στιγμή στις εγκαταστάσεις της Deep στο Gloucestershire, κοντά στην Ουαλία. Διαθέτουν κοινόχρηστο χώρο, έξι υπνοδωμάτια, κουζίνα και, το σημαντικότερο, μπάνιο με τρεχούμενο νερό και τουαλέτα. Η Deep σχεδιάζει να φιλοξενεί έως και έξι άτομα σε κάθε υποβρύχια μονάδα. Επιπλέον, υπάρχει η δυνατότητα τοποθέτησης πολλαπλών μονάδων η μία δίπλα στην άλλη, δημιουργώντας έτσι έναν ολοκληρωμένο υποβρύχιο ερευνητικό σταθμό.
Οι εγκαταστάσεις κατασκευάζονται από ειδικό χάλυβα που, σύμφωνα με την εταιρεία, μπορεί να αντέξει πιέσεις σε βάθος έως και 200 μέτρων. Αρχικά, η Deep σχεδιάζει να τοποθετήσει τις μονάδες διαβίωσης σε βάθος 80 μέτρων, προτού προχωρήσει σε μεγαλύτερα βάθη.
Ο βασικός στόχος του έργου είναι η υποστήριξη της επιστημονικής έρευνας και της εξερεύνησης των ωκεανών. Η Deep υποστηρίζει ότι η άνετη παραμονή των ερευνητών σε μεγαλύτερα βάθη για παρατεταμένο χρονικό διάστημα θα εξασφαλίσει μια “διαρκή παρουσία” στον ωκεανό, επιτρέποντας λεπτομερέστερες μελέτες απομακρυσμένων περιοχών που παραμένουν μυστηριώδεις. Οι κοινόχρηστοι χώροι των μονάδων μπορούν επίσης να λειτουργήσουν ως υποβρύχια εργαστήρια. Προς το παρόν, σύμφωνα με τον Guardian, η Deep προετοιμάζει τους συμμετέχοντες για παραμονή 28 ημερών κάτω από το νερό. Ωστόσο, ο Mike Shackleford, επικεφαλής της Deep, δηλώνει ότι το μακροπρόθεσμο όραμα είναι πολύ πιο φιλόδοξο.
“Στόχος μας είναι να ζήσουμε στον ωκεανό, μόνιμα”, δήλωσε ο Shackleford στον Guardian. “Να δημιουργήσουμε μόνιμους ανθρώπινους οικισμούς σε όλους τους ωκεανούς του κόσμου”.
Πώς μπορεί ο άνθρωπος να επιβιώσει κάτω από το νερό;
Η διαβίωση σε μεγάλο βάθος απαιτεί συγκεκριμένες φυσιολογικές προσαρμογές. Οι δύτες βαθέων υδάτων συνήθως εισπνέουν ένα μείγμα ηλίου και οξυγόνου για να αποφύγουν τη νάρκωση από άζωτο. Το ίδιο ισχύει και για τη διαβίωση σε μια υποβρύχια μονάδα. Μετά από κάποιο διάστημα σε μεγάλο βάθος, τα αδρανή αέρια που εισπνέει κανείς απορροφώνται από τους ιστούς του σώματος μέχρι να επιτευχθεί ισορροπία με την πίεση στο συγκεκριμένο βάθος. Αυτό, όπως εξηγεί η διευθύντρια επιστημονικών ερευνών της Deep, Dawn Kernagis, ονομάζεται αρχή του κορεσμού και είναι καθοριστικής σημασίας για την άνετη παραμονή σε μεγάλα βάθη για παρατεταμένες χρονικές περιόδους.
“Μόλις επιτευχθεί ο κορεσμός, ο δύτης μπορεί να παραμείνει στο βυθό για ημέρες, εβδομάδες ή και μήνες χωρίς να χρειάζεται επιπλέον χρόνο αποσυμπίεσης”, εξηγεί η Kernagis. “Το μόνο που απαιτείται είναι ένας χώρος διαμονής και τα απαραίτητα για τη διατήρηση της ζωής (τροφή, νερό, οξυγόνο)”.
Το μεγαλύτερο διάστημα που έχει περάσει άνθρωπος συνεχόμενα κάτω από το νερό είναι 100 ημέρες, επομένως δεν είναι ακόμη γνωστό τι φυσιολογικές επιπτώσεις θα μπορούσε να έχει η παραμονή σε περιβάλλον βαθιάς θάλασσας για χρόνια. Το πιο άμεσο ζήτημα, σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε στο The Lancet, είναι πώς θα διαχειριστούν έξι άνθρωποι τη συμβίωση σε περιορισμένο χώρο. Οι διαταραχές ύπνου λόγω έλλειψης φυσικού φωτός και το στρες από το κλειστό περιβάλλον θα μπορούσαν να επηρεάσουν αρνητικά την ψυχική υγεία των κατοίκων.
Παρότι όλα αυτά ακούγονται ελπιδοφόρα, η μετατροπή αυτής της θεωρητικής ιδέας σε πραγματικότητα παρουσιάζει προκλήσεις σε πολλά επίπεδα. Προς το παρόν, η Deep πραγματοποιεί δοκιμές σε μια απόλυτα ελεγχόμενη λίμνη βάθους 80 μέτρων. Η μεταφορά στον ωκεανό θα εισαγάγει νέες μεταβλητές, όπως ακραίες καιρικές συνθήκες και πιθανές παρεμβολές από θαλάσσια ζωή ή άλλα σκάφη. Υπάρχει επίσης το δυσάρεστο προηγούμενο του υποβρυχίου OceanGate Titan, το οποίο, ως γνωστόν, κατέρρευσε το 2023 με αποτέλεσμα το θάνατο και των πέντε επιβατών του. Σε αντίθεση με την OceanGate, η Deep συνεργάζεται στενά με τον διεθνή οργανισμό πιστοποίησης Det Norske Veritas (DNV) για να διασφαλίσει ότι οι υποβρύχιες μονάδες της πληρούν όλους τους κανονισμούς ασφαλείας. Παρ’ όλα αυτά, ακόμη και με την καλύτερη προετοιμασία, ο ωκεανός παραμένει ένα εξαιρετικά απαιτητικό περιβάλλον. Όπως χαρακτηριστικά σημείωσε ο Shackleford στο ρεπορτάζ του Guardian: “Ουσιαστικά, τα πάντα εκεί κάτω μπορούν να αποβούν μοιραία”.
Η ανθρωπότητα δοκιμάζει τα όρια της επιβίωσης
Ιδιωτικές εταιρείες και κράτη επιδιώκουν να δημιουργήσουν νέα περιβάλλοντα διαβίωσης για τους ανθρώπους σε μέρη που κάποτε θεωρούνταν ακατοίκητα. Η Bjarke Ingels Group, μια δανέζικη αρχιτεκτονική εταιρεία, παρουσίασε το 2019 την ιδέα της “Oceanix City”, ένα πλωτό σύμπλεγμα από πλατφόρμες που, σύμφωνα με την εταιρεία, θα μπορούσε μελλοντικά να φιλοξενήσει 12.000 ανθρώπους. Πέρα από τη Γη, η NASA σχεδιάζει ένα “σύστημα προσαρμογής στην επιφάνεια” που θα επιτρέπει στους μελλοντικούς αστροναύτες να παραμένουν στη Σελήνη για παρατεταμένες περιόδους. Η Κίνα, παράλληλα, έχει καταρτίσει ένα φιλόδοξο πρόγραμμα για τη δημιουργία σεληνιακής βάσης στο Νότιο Πόλο της Σελήνης μέχρι το 2035. Ο ιδρυτής της SpaceX, Elon Musk, εδώ και χρόνια οραματίζεται μια μελλοντική ανθρώπινη αποικία στον Άρη, αν και παραμένει αμφίβολο κατά πόσο κάτι τέτοιο είναι εφικτό με τη σημερινή τεχνολογία.
Προς το παρόν, ωστόσο, ο πιο προσιτός “άγνωστος κόσμος” ίσως βρίσκεται στα ακόμη σε μεγάλο βαθμό ανεξερεύνητα σκοτεινά βάθη των ωκεανών μας.
