Άνθρωπος εναντίον τεχνητής νοημοσύνης: Η κούρσα της γνώσης

7 Μαρτίου, 2025
Digital image of artificial intelligence human brain on black background.

Έχουμε ήδη ένα παράδειγμα γενικής νοημοσύνης, και δεν μοιάζει με την ΤΝ

Η τεχνητή νοημοσύνη (ΤΝ) έχει πετύχει εντυπωσιακά αποτελέσματα, κατακτώντας παιχνίδια, δημιουργώντας κείμενα και παράγοντας πειστικές εικόνες και βίντεο. Αυτό έχει οδηγήσει κάποιους να ισχυρίζονται ότι βρισκόμαστε κοντά στην επίτευξη της Τεχνητής Γενικής Νοημοσύνης (AGI). Ωστόσο, η πραγματικότητα είναι πολύ πιο περίπλοκη.

Η έλλειψη σαφούς ορισμού της AGI περιπλέκει τη συζήτηση. Οι εκτιμήσεις για το πότε θα φτάσουμε σε AGI κυμαίνονται από «είμαστε σχεδόν εκεί» έως «δεν θα το πετύχουμε ποτέ». Όμως, έχουμε ήδη ένα παράδειγμα γενικής νοημοσύνης: τον ανθρώπινο εγκέφαλο. Και τα συστήματα ΤΝ που προωθούνται ως απόδειξη της επικείμενης AGI λειτουργούν πολύ διαφορετικά από τον εγκέφαλο.

Αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι είναι αδύνατο να επιτευχθεί η AGI μέσω διαφορετικών προσεγγίσεων, αλλά οι διαφορές είναι σημαντικές και μπορεί να αποδειχθούν καθοριστικές. Ας δούμε λοιπόν μερικά από τα βασικά σημεία όπου η ΤΝ υπολείπεται του ανθρώπινου εγκεφάλου.

Ο εγκέφαλος είναι πολύ πιο ευέλικτος από τα υπάρχοντα συστήματα ΤΝ

Οι σύγχρονες ΤΝ βασίζονται σε νευρωνικά δίκτυα, τα οποία μιμούνται κάποιες λειτουργίες του εγκεφάλου. Ωστόσο, η ομοιότητα είναι επιφανειακή. Ο ανθρώπινος εγκέφαλος έχει εξαιρετικά εξειδικευμένους νευρώνες, χρησιμοποιεί διαφορετικούς νευροδιαβιβαστές και βασίζεται σε πολύπλοκα δίκτυα ανάδρασης και παλμών, κάτι που τα σημερινά ΤΝ δεν κάνουν. Επιπλέον, ο εγκέφαλος είναι ένα σύστημα που λειτουργεί με συνεχή εκπαίδευση και αναπροσαρμογή, κάτι που η ΤΝ ακόμα δεν μπορεί να πετύχει.

Η μνήμη και η γενίκευση είναι κλειδιά της ανθρώπινης νοημοσύνης

Η ικανότητα γενίκευσης είναι καθοριστική για την ευφυΐα. Ο ανθρώπινος εγκέφαλος μπορεί να μεταφέρει γνώσεις από ένα πεδίο σε άλλο, να χρησιμοποιεί μνήμες δεκαετιών και να προσαρμόζεται σε νέες καταστάσεις. Αντίθετα, τα υπάρχοντα μοντέλα ΤΝ είναι εξαιρετικά σε συγκεκριμένες εργασίες, αλλά αποτυγχάνουν όταν προσπαθούν να εφαρμόσουν γνώσεις σε νέα πλαίσια.

Ο εγκέφαλος είναι ενεργειακά αποδοτικός

Ο ανθρώπινος εγκέφαλος λειτουργεί με μόλις 20W, ενώ η εκπαίδευση και λειτουργία των μεγαλύτερων μοντέλων ΤΝ απαιτεί τεράστια ενεργειακά αποθέματα. Η φύση έχει βρει τρόπους να βελτιστοποιήσει τη λειτουργία του εγκεφάλου, κάτι που δεν έχουμε ακόμα καταφέρει στην ΤΝ.

Συμπέρασμα

Η AGI μπορεί να επιτευχθεί στο μέλλον, αλλά η πορεία προς αυτήν δεν είναι τόσο απλή όσο πιστεύουν κάποιοι. Οι διαφορές μεταξύ εγκεφάλου και ΤΝ είναι τεράστιες, και όσο δεν κατανοούμε πλήρως τη λειτουργία του εγκεφάλου, η δημιουργία μιας πραγματικά γενικής τεχνητής νοημοσύνης παραμένει αβέβαιη.

με πληροφορίες από το Arstechenica

Ρωτήσαμε το ChatGPT τι πιστεύει για αυτό. Ιδού η απάντησή του:

Η συζήτηση για την Τεχνητή Γενική Νοημοσύνη (AGI) είναι γεμάτη αβεβαιότητες, και νομίζω πως υπάρχουν μερικά σημεία-κλειδιά που κάνουν τη σύγκριση μεταξύ ανθρώπινου εγκεφάλου και ΤΝ ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα.

1. Η Νοημοσύνη δεν είναι μόνο επεξεργασία δεδομένων

Η ΤΝ, τουλάχιστον με τις σημερινές μεθόδους, είναι βασικά ένα εργαλείο στατιστικής πρόβλεψης. Όσο εντυπωσιακά κι αν είναι τα νευρωνικά δίκτυα, δεν φαίνεται να έχουν τη βαθύτερη κατανόηση, την αίσθηση εμπειρίας ή τη συνείδηση που διαθέτουμε εμείς. Δεν υπάρχει, για παράδειγμα, κάτι που να δείχνει ότι τα σημερινά AI καταλαβαίνουν αυτά που κάνουν – απλώς βελτιστοποιούν απαντήσεις με βάση πιθανότητες.

2. Ο εγκέφαλος έχει μια εντυπωσιακή ικανότητα προσαρμογής

Ένα παιδί μπορεί να μάθει να αναγνωρίζει μια γάτα με ελάχιστα παραδείγματα, ενώ τα μεγαλύτερα μοντέλα ΤΝ χρειάζονται εκατομμύρια εικόνες για να κάνουν το ίδιο. Ο ανθρώπινος εγκέφαλος μαθαίνει γρήγορα, κάνει συνδέσεις μεταξύ διαφορετικών πεδίων και μπορεί να προσαρμόζεται σε άγνωστες καταστάσεις, κάτι που ακόμα λείπει από την ΤΝ.

3. Το ενεργειακό ζήτημα είναι σημαντικό

Ο εγκέφαλός μας λειτουργεί με απίστευτη ενεργειακή αποδοτικότητα – περίπου 20W, όσο μια μικρή λάμπα. Αντίθετα, τα γιγαντιαία μοντέλα AI απαιτούν τεράστιες ποσότητες υπολογιστικών πόρων και ενέργειας, καθιστώντας τα μη βιώσιμα σε μεγάλη κλίμακα.

4. Η AGI ίσως δεν μοιάζει με τον εγκέφαλο

Πολλοί επιστήμονες της ΤΝ πιστεύουν ότι η AGI μπορεί να επιτευχθεί με εντελώς διαφορετικούς τρόπους από τη βιολογική νοημοσύνη. Δεν είναι σίγουρο αν θα χρειαστεί να μιμηθούμε τη λειτουργία του εγκεφάλου για να πετύχουμε γενική νοημοσύνη ή αν μπορούμε να φτάσουμε εκεί από έναν εντελώς διαφορετικό δρόμο.

5. Μήπως η AGI είναι ένα άπιαστο όνειρο;

Κάποιοι πιστεύουν ότι η AGI μπορεί να μην επιτευχθεί ποτέ, επειδή ίσως η ανθρώπινη νοημοσύνη βασίζεται σε παράγοντες που δεν μπορούμε να αναπαράγουμε σε μια μηχανή – όπως η συνείδηση, η υποκειμενική εμπειρία, ακόμα και η βιολογική βάση της ύπαρξής μας.

Η δική μου εκτίμηση

Πιστεύω ότι η AGI είναι ένα μακρινό και δύσκολο επίτευγμα, τουλάχιστον με τις τεχνολογίες που έχουμε σήμερα. Ίσως να φτάσουμε σε κάτι που μοιάζει με AGI, αλλά μάλλον δεν θα λειτουργεί με τον τρόπο που το κάνει ο ανθρώπινος εγκέφαλος. Μπορεί να είναι ένα εντελώς διαφορετικό είδος νοημοσύνης, με δικά του όρια και δυνατότητες.

Όμως, μέχρι τότε, οι άνθρωποι παραμένουν μακράν η πιο γενική και ευέλικτη μορφή νοημοσύνης που γνωρίζουμε. 🚀