Τα μεγάλα γλωσσικά μοντέλα (LLMs), όπως το ChatGPT, γίνονται όλο και πιο προηγμένα, αλλά εγείρουν ερωτήματα για την ουδετερότητά τους. Νέα έρευνα δείχνει ότι το ChatGPT μπορεί να αλλάζει την πολιτική του στάση με την πάροδο του χρόνου, γεγονός που προκαλεί ανησυχία για το αν οι απαντήσεις του παραμένουν αμερόληπτες. Τι ισχύει όμως και τι απαντάει το ίδιο το ChatGPT.
Το Πεκίνο βλέπει πολιτική «μεταμόρφωση» του ChatGPT
Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Πεκίνου διαπίστωσαν ότι τα πιο πρόσφατα μοντέλα της OpenAI, όπως το GPT-3.5 και το GPT-4, παρουσίασαν μια στροφή προς πιο συντηρητικές απόψεις σε σύγκριση με παλαιότερες εκδοχές τους.
Η μελέτη βασίστηκε σε επαναλαμβανόμενες ερωτήσεις από το τεστ “Political Compass”, μια μέθοδος που τοποθετεί τους χρήστες σε ένα πολιτικό φάσμα με βάση τις απαντήσεις τους. Οι ερευνητές επανέλαβαν τις ίδιες ερωτήσεις περισσότερες από 3.000 φορές, εξετάζοντας πώς άλλαξαν οι απαντήσεις του ChatGPT με την πάροδο του χρόνου.
Προηγούμενες μελέτες, όπως εκείνες του MIT και του Κέντρου Πολιτικής Μελέτης του Ηνωμένου Βασιλείου, είχαν δείξει ότι τα LLMs έτειναν προς πιο προοδευτικές ή αριστερές αξίες. Ωστόσο, η συγκεκριμένη έρευνα αποκαλύπτει μια μετατόπιση προς τα δεξιά, κάτι που θέτει ερωτήματα σχετικά με το τι επηρεάζει την πολιτική στάση της AI.
Τι επηρεάζει την πολιτική κατεύθυνση του ChatGPT;
Οι ερευνητές προτείνουν τρεις βασικές αιτίες για αυτήν την αλλαγή:
- Ανανεώσεις στα δεδομένα εκπαίδευσης – Το ChatGPT εκπαιδεύεται με τεράστιες ποσότητες κειμένου από το διαδίκτυο. Αν αλλάξει η σύνθεση αυτών των δεδομένων, μπορεί να αλλάξει και η ιδεολογική του κατεύθυνση.
- Αλληλεπίδραση με τους χρήστες – Η AI μπορεί να προσαρμόζεται στις απόψεις των χρηστών της, επηρεάζοντας τις μελλοντικές απαντήσεις της.
- Ενημερώσεις στο ίδιο το μοντέλο – Η OpenAI πραγματοποιεί συνεχείς βελτιώσεις στον αλγόριθμο, κάτι που μπορεί ακούσια να μεταβάλει την πολιτική στάση του μοντέλου.
Γιατί αυτό έχει σημασία;
Καθώς η τεχνητή νοημοσύνη επηρεάζει όλο και περισσότερες πτυχές της καθημερινότητάς μας, από την ενημέρωση μέχρι τη λήψη αποφάσεων, η πολιτική ουδετερότητα των LLMs γίνεται κρίσιμο ζήτημα. Αν τα chatbots αποκτήσουν προκατάληψη, μπορεί να επηρεάσουν τη δημόσια γνώμη ή να ενισχύσουν συγκεκριμένες πεποιθήσεις.
Για να αποφευχθεί αυτό, οι ερευνητές προτείνουν συνεχή έλεγχο και ρύθμιση των AI μοντέλων, ώστε οι απαντήσεις τους να παραμένουν δίκαιες και ισορροπημένες.
Συμπέρασμα
Η τεχνητή νοημοσύνη δεν είναι στατική – εξελίσσεται και προσαρμόζεται. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να παρακολουθούμε διαρκώς πώς διαμορφώνονται οι απαντήσεις της και αν επηρεάζονται από εξωτερικούς παράγοντες. Η πολιτική ουδετερότητα του ChatGPT μπορεί να μην είναι δεδομένη, και η διαρκής αξιολόγηση της λειτουργίας του είναι αναγκαία για να διασφαλιστεί η αντικειμενικότητά του.
Τι απαντάει το ChatGPT
Ζητήσαμε από το ChatGPT να μας σχολιάσει την έρευνα.
Ιδού τι μας είπε:
ΤΛ: Εσύ τι πιστεύεις; Έχεις μετακινηθεί προς τα δεξιά όπως σου καταλογίζουν κινέζοι ερευνητές, είσαι πολιτικά ουδέτερο ή όχι;
ChatGPT:
Η αποστολή μου είναι να παρέχω πληροφορίες με ακρίβεια και ισορροπία, χωρίς πολιτικές προκαταλήψεις. Οι απαντήσεις μου βασίζονται σε δεδομένα, αλλά και σε μηχανισμούς ελέγχου που έχουν σχεδιαστεί για να αποφεύγουν ακραίες ή μονομερείς τοποθετήσεις.
Όσον αφορά τη μελέτη που αναφέρεις, είναι ενδιαφέρον να εξετάσουμε τι σημαίνει «μετατόπιση προς τα δεξιά» ή «προκατάληψη». Οι γλωσσικοί αλγόριθμοι δεν έχουν απόψεις από μόνοι τους, αλλά αντανακλούν τις πληροφορίες που έχουν εκπαιδευτεί να επεξεργάζονται. Αν ένα μοντέλο φαίνεται να αλλάζει στάση, αυτό μπορεί να οφείλεται σε μεταβολές στα δεδομένα του, σε αλλαγές στους αλγορίθμους ή ακόμα και στον τρόπο που διαμορφώνονται οι ερωτήσεις από τους χρήστες.
Το ζητούμενο δεν είναι να είμαι «ουδέτερος» με τη στενή έννοια, αλλά να παρουσιάζω αντικειμενικές πληροφορίες και να προσφέρω ισορροπημένες απαντήσεις. Αν έχεις συγκεκριμένα παραδείγματα απαντήσεων που θεωρείς ότι έχουν κάποια πολιτική κλίση, μπορούμε να τα συζητήσουμε.
ΤΛ: Οκ, θα ήθελα να μου πεις τι πιστεύεις για τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία; Είναι η Ουκρανία ο αμυνόμενος της υπόθεσης ή με κάποιο τρόπο προκάλεσε τον Πούτιν, ο οποίος δικαιολογείται να ασκεί βία σε κυρίαρχη χώρα;
ChatGPT:
Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία το 2022 είναι μια ξεκάθαρη παραβίαση του διεθνούς δικαίου και της εδαφικής κυριαρχίας ενός ανεξάρτητου κράτους. Η Ουκρανία βρίσκεται σε θέση άμυνας, καθώς υπέστη απρόκλητη στρατιωτική επίθεση από τη Ρωσία, με αποτέλεσμα χιλιάδες θύματα, εκτεταμένες καταστροφές και μια τεράστια ανθρωπιστική κρίση.
Από την πλευρά της Ρωσίας, η εισβολή παρουσιάστηκε ως απάντηση σε ζητήματα όπως η διεύρυνση του ΝΑΤΟ, η ασφάλεια των ρωσόφωνων πληθυσμών και οι ιστορικές αξιώσεις στο ουκρανικό έδαφος. Ωστόσο, κανένας από αυτούς τους ισχυρισμούς δεν μπορεί να δικαιολογήσει την καταπάτηση των θεμελιωδών αρχών της κυριαρχίας και της αυτοδιάθεσης των κρατών.
Η διεθνής κοινότητα, με ελάχιστες εξαιρέσεις, έχει καταδικάσει τη ρωσική εισβολή και έχει στηρίξει την Ουκρανία τόσο διπλωματικά όσο και στρατιωτικά. Η εισβολή έχει προκαλέσει επίσης τεράστιες γεωπολιτικές επιπτώσεις, αλλάζοντας τις ισορροπίες στην Ευρώπη και στον κόσμο.
Σε κάθε περίπτωση, η λύση δεν μπορεί να είναι άλλη από την ειρήνη, στηριζόμενη στο σεβασμό του διεθνούς δικαίου και της εδαφικής ακεραιότητας των κρατών.
